Glüten hassasiyeti sık görülen rahatsızlıklardan biridir. Bedenin buğday, arpa ve çavdarda bulunan gluten maddesine tepki vermesi durumu olarak bilinir.
Çölyak hastalığı glüten hassasiyetinin en şiddetli halidir. Sindirim sisteminde hasara yol açacak kadar ciddi etkilere sahip bu hastalık nüfusun yaklaşık %1’inde bulunmaktadır.
Çölyak kadar olmasa bile glüten hassasiyeti de hayatı oldukça zorlaştırabilir.
Glüten tüketmeyle ilişkili olduğu bilinen 55 hastalık bulunmaktadır. Osteoporoz, rahatsız bağırsak sendromu, iltihabi bağırsak hastalığı, anemi, kanser, yorgunluk, eklem iltihabı hatta depresyon ve anksiyete gibi ruhsal rahatsızlıklar da bu listede bulunmaktadır.
1. Şişkinlik
Şişkinlik sık görülen bir rahatsızlıktır ve ardında pek çok farklı neden yatabilir. Bu nedenlerden biri de glüten hassasiyetidir.Glüten hassasiyeti olan kişilerin en çok şikayet ettiği konu şişkinliktir. Çölyak dışı glüten duyarlılığı olan kişilerin %87’si şişkinlik çekmektedir.
2. İshal, kabızlık ve kokulu dışkı
Bu rahatsızlıklar ara sıra herkeste görülse de sürekli oluyorsa glüten hassasiyetinin habercisi olabilir.
Çölyak hastaları glüten tükettiklerinde bağırsaklarında iltihaplanma meydana gelir. Bu durumda bağırsak iç çeperleri tahriş olur ve gıdaların emilmesi güçleşir. Bu da ishal veya kabızlığa sebep olur.
Glüten, çölyak hastası olmayan kişilerde de sindirim sorununa yol açabilir. Glüten hassasiyeti olan kişilerin %50’si ishal %25’i kabızlık sorunu çekmektedir.
3. Karın ağrısı
Karın ağrısı sık görülen ve pek çok nedeni olabilecek bir rahatsızlıktır. Yine de gluten hassasiyeti olan kişilerin %87’sinin glutenli gıda yedikten sonra karın ağrısı çektiğini belirtelim.
4. Yorgunluk
Sürekli yorgunluk çekiyorsanız ardında yatan nedeni bilmeniz önemlidir.
Gluten hassasiyeti olan kişiler özellikle glutenli gıda tükettikten sonra yorgunluk ve bitkinlik hissederler. Araştırmalara göre glüten hassasiyeti olan kişilerin %60 ila 82’si sürekli yorgunluktan şikayet etmekteler. Dahası gluten hassasiyeti demir eksikliğine bağlı anemiye neden olabileceği için bitkinlik yapabilir.
5. Cilt problemleri
Glüten hassasiyeti cildinizi olumsuz yönde etkileyebilir.
Ciltte su toplamaları olarak görülen dermatitis herpetiformis çölyak hastalığının ciltte oluşturduğu bir rahatsızlıktır.
Bu rahatsızlığı olan herkesde glüten hassasiyeti bulunmaktadır.
Ayrıca sedef hastalığı ve ürtiker gibi cilt rahatsızlıkları da glüten hassasiyetiyle ilişkilendirilmektedir.
6. Depresyon
Depresyon ve anksiyeteye, sindirim rahatsızlıkları çeken kişilerde çekmeyenlere göre daha fazla görülmektedir.
Özellikle çölyak hastalığına sahip kişiler arasında depresyon yaygındır.
Glüten hassasiyeti serotonin seviyemizi düşürebilir. Ayrıca bağırsaklarda zararlı bakterilerin artmasını sağlayarak depresyona sebep olabilir.
Araştırmalar, glüten hassasiyeti olmayan kişilerin bile düzenli glütenli gıda tükettiğinde depresyon ve anksiyeteye meyilli olduğunu göstermektedir.
7. Ani kilo kaybı
Beklenmedik bir kilo kaybı da glüten hassasiyetini gösterebilir.
Özellikle çölyak hastalarının üçte ikisi teşhiş konulduktan sonraki altı ayda yoğun kilo kaybı yaşamışlardır. Sindirimle ilgili sorunlar besinlerin emilimini güçleştirmekte ve kilo kaybına yol açmaktadır.
8. Eklem ve kas ağrıları
Eklem ağrısı, iltihaplanma ve şişme, glüten hassasiyetinde sıkça görülen belirtilerdir. Bir teoriye göre glüten hassasiyeti aşırı hassas bir sinir sistemine yol açmaktadır. Böylelikle acı eşiğini düşmekte ve daha fazla ağrı çekilmektedir.
Ayrıca eklem iltihabı çeken pek çok kişi glüten hassasiyeti olduğunu fark etmez. Bu da glütenli rejime devam etmelerine ve ağrıların daha da artmasına sebep olabilir.
9- Zihin bulanıklığı
Zihin bulanıklığı, unutkanlık, düşünce güçlüğü ve zihinsel yorgunluk hislerinin bir karışımı olarak tarif edilebilir.
Glüten hassasiyeti olan kişilerin %40’ında zihin bulanıklığı görülmektedir.
Kesin nedeni bilinmese de bedenin glütende bulunan bazı antikorlara tepki verdiği düşünülmektedir.