Domates hem meyve hem de sebze kabul edilen ve tüm dünya mutfaklarında yeri olan vazgeçilmez bir gıdadır. Meksika kökenli domates bitkisi İspanyolların Amerika kıtasında koloniler kurması ile tüm dünyaya yayılmıştır. Günümüzde hemen her yerde bulabileceğiniz domates son derece sağlıklı bir gıdadır. İsterseniz domatesin faydalarına hep birlikte göz atalım.
1. Kansere karşı koruma sağlar
Domates bol miktarda C vitamini ve antioksidan içerir. Bu besin maddeleri kansere neden olan, serbest radikaller olarak bilinen maddelerin vücuttan atılması açısından faydalıdır. Domateste bulunan likopen ve beta karoten, başta prostat kanseri olmak üzere kolon ve mide kanserine iyi gelmektedir. Likopen kanser hücrelerinin büyüme hızını kesen bir antioksidandır.
2. Prostat büyümesine iyi gelir
Prostat sağlığı söz konusu olduğunda domates özel bir yere sahip. Domateste bulunan likopen büyümüş prostatı kontrol altına almak için verilen ilaçlarınkine benzer bir etkide bulunur. Prostat büyümesi çoğunlukla sağlığı tehdit etmese de rahatsızlık verdiği aşikardır. Likopen prostat büyümesine neden olan hormonu baskılayarak prostatın büyüme hızını azaltır. Ayrıca likopen ve domatesteki diğer antioksidanlar iyi huylu bir büyümenin kansere dönüşmesine engel olur.
3. Kalp sağlığına iyi gelir
Düzenli domates yiyerek betakaroten ve likopen almak kalp sağlığını olumlu yönde etkiler. Araştırmalar bu iki antioksidanın çok olduğu beslenme rejimlerinde kalp hastalığı ve felç riskinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Ayrıca domatesteki lifler, C vitamini ve kolin genel sağlığa iyi gelmektedir. Bunun yanı sıra domatesin içerdiği folat, kalp krizini ve felç riskini arttıran homosistein adlı amino asidi dengeleyerek kalp sağlığını korur.
4. Sigaranın verdiği zararları hafifletir
Domateste bulunan kumarik asit ve klorojenik asit tütün ürünlerindeki kanserojenlerle savaşır. Ayrıca beslenme rejiminin ciğer kapasitesi üzerinde ciddi bir etkisi bulunduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırmalarda domates ve meyve ağırlıklı bir diyet izleyen sigarayı bırakmış kişilerde ciğer kapasitesinin bunları yemeyenlere oranla daha az düştüğü gözlemlenmiştir.
5. Göz sağlığını korur
Domatesteki likopen, beta karoten ve lutein gözlere iyi gelen güçlü antioksidanlardır. Bunlar gözü ışık kaynaklı hasarlara karşı korur, katarakt ve yaşa bağlı sarı nokta hastalığının oluşma riskini azaltır.
Bir araştırmada domatesteki belli başlı karotenoidlerin düzenli alındığında yaşa bağlı sarı nokta hastalığı oluşma riskini %35 oranında azalttığı bulunmuştur.
6. Cilde faydalıdır
Domates %95 su içerdiği için cildin sağlıklı kalmasına destek olur. Ama asıl sağlıklı etki likopenden gelmektedir. Likopenin UV ışınlarını yansıtma etkisi vardır. Böylece domates cildi güneşin zararlı etkilerinden korur. Likopen bu özelliği nedeniyle bazı yüz temizleyici ürünlerde kullanılmaktadır. Araştırmalarda düzenli domates yiyen insanlarda yemeyenlere oranda %40 daha az güneş yanığı oluştuğu saptanmıştır.
Domates dilimlerini yüzünüze sürerek de domatesten faydalanabilirsiniz. Domatesi kesip iç kısmı cilde değecek şekilde yüzünüze sürün. 15 dakika bekledikten sonra ılık suyla durulayın. Yüze uygulanan domates cildi tazeler, fazla yağı alır, cilt tonunu açar, akne ve sivilceleri giderir.
Domates asitli bir yapıda olduğundan cilde ilk yerleştirdiğinizde kaşıntı ve hafif batma yapabilir. Beş dakika beklediğinizde bu hisler geçecek ve ciltte gerginlik oluşmaya başlayacaktır.
Domates nasıl yenmeli?
Bir araştırmada domatesin 15 ila 30 dakika pişirildiğinde likopen miktarının arttığı ortaya çıkmıştır. Kalp hastalıklarına ve kansere karşı koruyucu likopeni şu şekilde arttırabilirsiniz.
– Domatesleri önce yıkayın, soyun ve doğrayın.
– İyice su gibi olana kadar parçalayıcıdan geçirin.
– 15-30 dakika iyice koyulaşana kadar kaynatın.
– Üzerine natürel sızma zeytinyağı dökün.
– Zeytinyağı likopenin kana geçme miktarını arttırır ve içerdiği E vitamini ile kansere karşı daha etkili olmasını sağlar.
– Domates püresini sıcaklığını kaybetmeden hemen ağzına kadar dolacak şekilde cam kavanozlara aktarın.
– Kavanozun kapakları altta kalacak şekilde soğuyuncaya kadar bekletin.
– Doğal, korucu maddesiz, kış ve yaz boyu kullanabileceğiniz domates konserveleriniz hazırdır.
– Tek seferde 1 kavanozu bitiremeyeceksiniz buzdolabına koyup yaklaşık 48 saat içinde bitirebilirsiniz.
