Ayaklar ve ayak bileklerinin şişmesi sık görülen bir durumdur. Uzun süre ayakta durmanızı gerektiren işler yaptığınızda ayaklar doğal olarak şişer. Yalnız ayaklardaki şişkinlik uzun sürüyor ve buna başka belirtiler eşlik ediyorsa başka bir sağlık probleminden şüphelenebilirsiniz.
İsterseniz ayaklarda şişkinliğe neden olan sağlık sorunlarına ve ne zaman doktora görünmemiz gerektiğine hep birlikte göz atalım.
1. Enfeksiyon
Ayak ve bileklerdeki şişkinlik bir enfeksiyonu gösterebilir. Diyabetik nöropati veya ayağında sinir problemi olan kişilerde ayak enfeksiyonu görülme riski fazladır. Eğer şeker hastası iseniz her gün ayaklarınızda kabarıklık veya yara olup olmadığını kontrol edin. Çünkü sinir hasarı ağrıyı baskılar ve siz hissetmeden ayağınızdaki yaranın büyümesine imkan verir.
Eğer şişlik enfeksiyon kapmış gibi görünüyorsa doktora görünmenizi tavsiye ederiz.
2. Kalp, karaciğer veya böbrek yetmezliği
Şişkinlik kalp, karaciğer veya böbreklerde bir problem olduğu anlamına gelebilir. Akşamları şişen ayaklar, sağ kalp yetmezliği nedeniyle bedenin su ve tuz tutmasından kaynaklanabilir.
Böbrek hastalığı da ayak ve bilek şişkinliğine neden olur. Böbrekler düzgün çalışmadığında bedende sıvı birikimi oluşur.
Karaciğer hastalığı ise karaciğerin albümin üretmesini engeller. Albümin kanın damarlardan sızarak dokulara nüfuz etmesini engelleyen bir proteindir. Vücutta albümin yetersiz ise beden sıvıları dokulara yayılır ve yer çekiminin etkisiyle ayaklarda birikir.
Eğer şişkinliğin yanı sıra yorgunluk, iştahsızlık, kilo alımı yaşıyorsanız doktora görünmenizi tavsiye ederiz.
3. Kan pıhtısı
Damarlarda oluşan kan pıhtıları kanın bacaklardan kalbe dönmesini engelleyerek ayaklarda şişmeye neden olabilir. Pıhtılar derinin hemen altında veya daha derinlerde bulunabilir. Derinlerde yer alan pıhtılar derin damar trombozu olarak bilinen bir rahatsızlığa yol açar. Derin pıhtılar kopup kalbe veya akciğerlere giderse hayati tehlikeye neden olabilir.
Eğer tek bacağınızda ağrılı bir şişkinlik ve renk değişimi varsa ve buna hafif ateş eşlik ediyorsa derhal doktora başvurmanız gereklidir.
4. Venöz yetmezlik
Ayak ve bileklerde şişkinlik venöz yetmezliğin ilk belirtilerinden olabilir. Venöz yetmezlik kanın bacaklardan kalbe doğru akışının kesintiye uğraması durumudur. Normal şartlarda damarlarımız, tek yönlü valflar sayesinde kanın yukarı akmasını sağlar. Bu valflar zarar gördüğünde veya zayıfladığında kan damarlardan aşağı akar ve sıvılar ayak ve bilekleri başta olmak üzere alt bacağın yumuşak dokularında toplanır.
Kronik venöz yetmezlik cilt renginde değişiklik, deri ülseri ve enfeksiyona neden olabilir. Eğer bu belirtileri görürseniz doktora görünmeniz gerekir.
5. Lenf ödemi
Lenf damarları veya düğümlerinde sorun oluştuğunda lenfatik sıvılar dokularda birikir. Lenf, çok derinlere kadar inen yoğun bir damar ağı ile vücudun her yerine ulaşan protein yüklü bir sıvıdır. Lenf sıvısı bloke olduğunda yaralarda iyileşme güçlüğü, iltihap ve şekil bozukluğu görülür.
Lenf ödem, radyoterapi veya kanser hastalarının lenf nodülleri alındığında görülen bir sağlık sorunudur. Eğer kanser tedavisi gördüyseniz derhal doktora başvurmanız gerekir.
6. Hamilelik
Hamilelikte ayakların şişmesi normaldir. Yalnız şişkinlik bir anda oluştuysa ve aşırı boyuttaysa bu, preeklampsi rahatsızlığını gösterebilir. Preeklampsi hamileliğin 20. haftasından sonra idrarda protein oluşumu ve yüksek tansiyona yol açan bir rahatsızlıktır.
Eğer şişkinliğin yanında karın ağrısı, baş ağrısı, idrara çıkamama, bulantı, kusma ve görüşte bulanıklık varsa hemen doktora başvurmanız gerekir.
