İnsan vücudu tarafından üretilemeyen ve inorganik bir yapıya sahip olan mineraller, insan sağlığında çok önemli bir rol oynar.
Doğada birçok farklı mineral bulunur ve insan sağlığına birbirinden farklı etkileri vardır.
Bu mineraller besinler yoluyla dışarıdan alınmalıdır.
Dilerseniz, insan vücuduna fayda sağlayan dört önemli minerale ve bu minerallerin hangi besinlerde bulunduğuna hep birlikte göz atalım…
1. ÇİNKO
Çinko, insan sağlığı açısından oldukça önemli bir mineraldir.
Özellikle de DNA sentezine, bağışıklık sistemine sayısız faydaları vardır.
Bedenin hayati fonksiyonlarının devamlılığı için 300’den fazla enzimin aktive olması gerekmektedir ve çinko bu aktivasyon için alınması gereken bir mineraldir.
Bu mineral; hücre büyümesi, hücre bölünmesi ve protein üretimi için de gereklidir.
Çinko’nun Faydaları:
1. Göz sağlığı için çok önemlidir.
Çinko, makula bölgesinde yer alan, gözün keskin ve renkli görme işlevinden sorumlu sarı noktanın fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için kritik bir öneme sahiptir.
Makula dejenerasyonu yani sarı nokta hasarı, çoğunlukla çinko eksikliğinden kaynaklanır.
Yaşa bağlı göz rahatsızlıklarını engellemek için çinko takviyesi almak etkili olacaktır.
2. Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Çinko, bağışıklık sisteminin ana görevi olan antikor üretimine destek olur.
Çünkü çinko, belirli bağışıklık hücrelerini harekete geçirir ve bu da bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Virüs ve bakterilere karşı koruyucu kalkan görevi üstlenen bağışıklık sistemi, çinko eksikliğinde zayıflamaya başlar ve bu da rahatsızlıkların daha kolay ortaya çıkmasına sebep olur.
Bu nedenle daha dirençli bir bünyeye sahip olmak için çinko takviyesi çok önemlidir.
3. Yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Cilt yaralarının iyileşmesinde mukoza üreten hücreler rol oynar.
Fakat bu hücreler, çeşitli nedenlerden dolayı azalabilir ve iyileşmeyi geciktirebilir.
Bu noktada çinko takviyesi oldukça önemlidir çünkü çinko, mukoza üreten hücreleri arttırır.
Bu yüzden, düzenli bir şekilde alınan çinko takviyesi cilt yaralarının daha çabuk iyileşmesine yardımcı olur.
Bu faydalarının yanı sıra çinko; ishal, saç dökülmesi ve yaşa bağlı rahatsızlıklar konusunda da iyileştirici bir niteliğe sahiptir.
Çinko hangi besinlerde vardır?
-
Haftada 2-3 gün balık
-
Her sabah 1 adet yumurta
-
Tam buğday, tahıl ve çavdar
-
Kabak ve ay çekirdeği
-
Karaciğer, kırmızı et
-
Yengeç, karides, ıstakoz
-
Kefir, yoğurt, süt ürünleri
-
Ispanak, mantar, kakao, tavuk
-
Vejetaryenlerin çinko takviyeleri kullanması önerilir.
2. KALSİYUM
İnsan vücudunda en çok bulunan mineral olan kalsiyum, sağlık açısından vazgeçilmez role sahiptir.
Kemik ve diş oluşumu kalsiyum sayesinde olur. Kalsiyumun %99’u kemik ve dişlerde depolanır. Geriye kalan %1’i ise kan, kas ve diğer dokularda yer alır.
Kan dolaşımı, hormon ve enzim salgılanması, kasların hareketi gibi birçok görev için kalsiyuma ihtiyaç vardır.
Kalsiyum’un Faydaları:
1. Kemikleri korur ve güçlendirir.
Özellikle de çocukların büyüme ve gelişme süreçlerinde kalsiyum takviyesi çok önemlidir.
Büyüme süreci durduktan sonra bile kalsiyum, kemiklerin korunmasına yardımcı olur.
Ayrıca yaşlanma sürecinde doğal olarak gerçekleşen kemik yoğunluğu kaybını da yavaşlatır.
Bunun yanı sıra menopoz dönemindeki kadınların kalsiyum takviyesi alması tavsiye edilir. Çünkü östrojendeki düşüş sebebi ile kemik kütlesi azalır.
2. Kasların aktivitesini olumlu yönde etkiler.
Kalsiyum, kas kasılmalarını düzenler. Bir sinir, kası uyardığı zaman depolanmış kalsiyum serbest bırakılır.
Ve böylece kalsiyum, kastaki proteinlerin kasılma işlerini yapmalarına yardımcı olur.
3. Kalp ve dolaşım sisteminin çalışmasına düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Kanın pıhtılaşması karmaşık bir işlemdir ve kalsiyum bu görevde kilit bir noktada yer alır.
Kalsiyum, kalp kaslarının hareketini sürdürmesine yardımcı olur.
Kan damarlarını çevreleyen düz kasları ise gevşetir.
Bu faydalarının yanı sıra kalsiyum; zayıflamaya yardımcı olur ve metabolizmaya destek olur.
Kalsiyum hangi besinlerde vardır?
-
Peynir, yoğurt, süt, ayran, kefir
-
Badem, yer fıstığı, fındık, antep fıstığı
-
Ay çekirdeği, kabak çekirdeği, chia
-
Somon, sardalya, hamsi- 5.17
-
Fasulye, mercimek
-
Lahana, karnabahar, ıspanak, pazı
-
İncir, kuru kayısı
3. MAGNEZYUM
Magnezyum insan sağlığı için çok önemli bir mineraldir ve eksikliği birçok sağlık sorununa sebep olur.
Vücutta depolanan magnezyumun %60’ı kemiklerde bulunur. Geriye kalanı ise kaslarda, kanda ve yumuşak dokularda yer alır.
Magnezyum, besinleri enerjiye dönüştürme, DNA ve RNA sentezi, kandaki şekerin kontrolü ve kan basıncının dengelenmesi gibi görevlere sahiptir.
Magnezyum’un Faydaları:
1. Migren ve baş ağrısı gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
Magnezyum eksikliği sinir sisteminde yer alan nörotransmiterler etkilenir ve bu da baş ağrısı gibi rahatsızlıkları tetikler.
Magnezyum takviyesi baş ağrısını hafifletir ya da tamamen yok eder.
İnsan kanında ve vücut dokularında düşük magnezyum seviyesi varsa migren ortaya çıkabilir.
Bu yüzden doktora danışarak alınacak magnezyum takviyesi migren ile savaşacaktır.
2. Adet öncesi sendrom (PMS) ile savaşır.
PMS döneminde yorgunluk, gerginlik, kramplar, duygu durum dengesizliği veya göğüs hassasiyeti gibi kişinin hayat kalitesini düşüren durumlar ortaya çıkar.
Bu dönemlerde alınacak magnezyum takviyesi ise PMS döneminde meydana gelen şikayetleri azaltma potansiyeline sahiptir.
3. Depresyon ve anksiyetenin etkilerini azaltır.
Magnezyum, doğal bir antidepresan olma niteliği taşır.
Magnezyum beyin fonksiyonlarında ve duygu durumunda önemli bir rol üstlenerek mutluluk hormonlarının dengede kalmasını sağlar.
Böylece yeterli miktarda magnezyum takviyesi, psikolojik rahatsızlıkların yaşanma ihtimalini düşürür.
Bu faydalarının yanı sıra magnezyum; enerji verir, yüksek kan basıncını düşürür, kalp sağlığını korur ve sağlıklı bir uyku çekmeyi kolaylaştırır.
Magnezyum hangi besinlerde vardır?
-
Ceviz, kaju, yer fıstığı, susam
-
Bezelye, soya fasülyesi, ıspanak
-
Baklagiller (mercimek)
-
Patlıcan, karalahana, pazı
-
Dereotu, kuşkonmaz, kimyon
-
Hindistan cevizi, avokado, kuru kayısı
-
Çilek, muz, greyfurt, ahududu, üzüm
-
Bitter çikolata, yoğurt
4. POTASYUM
Potasyum birçok besinde bulunan ve hayati öneme sahip olan bir mineraldir.
Kalp, kas ve kemik sağlığı başta olmak üzere vücudun düzgün bir şekilde çalışabilmesine yardımcı olur.
Böbrekler, potasyumu dengede tutmakla görevlidir.
Potasyum, hücrelerin düzgün çalışması, vücuttaki kas-sinir aktivitesi kontrolü, sıvı seviyelerinin korunması gibi birçok önemli görevde rol alır.
Potasyum’un Faydaları:
1. Kas sağlığını korur.
Potasyum dengesi, kas sağlığında vazgeçilmez bir role sahiptir.
Düzgün bir şekilde potasyum takviyesi alınmadığında kas yapısının zayıflaması gibi problemler ortaya çıkabilir.
Potasyum, kas kramplarının da önüne geçerek kas sisteminin verimli bir şekilde çalışmasına katkı sağlar.
2. Böbrek sağlığını korur.
Potasyum eksikliği, kemiklerdeki kalsiyum miktarını azaltabilir ve idrardaki kalsiyum miktarını arttırabilir. Bu durum ise böbrek taşlarının oluşmasına neden olabilir.
Potasyum takviyesi, böbrek taşının oluşma riskini azaltır.
3. Kalp sağlığını korur.
Düzenli potasyum takviyesi kalp sağlığını korur.
Potasyum, kalp ritim bozukluğu yani aritmi riskini azaltır.
Potasyum temelli bir beslenme şekli kalp rahatsızlıklarının önüne geçer.
Bu faydalarının yanı sıra potasyum; ödem gelişimini önler, hipertansiyona iyi gelir ve kemik sağlığını korur.
Potasyum hangi besinlerde var?
-
Kuru erik, muz, avokado, incir, hurma, kivi
-
Patates, domates
-
Brokoli, ıspanak, kuşkonmaz
-
Pancar, havuç
-
Fındık
-
Kepekli tahıllar
-
Kabak, enginar, karnabahar
-
Mantar
