Yaz meyveleri diğer mevsimlere kıyasla çok daha lezzetlidir. Lezzetli olması bir yana yaz meyveleri aynı zamanda sağlığımıza da muhteşem katkılarda bulunur. Bu videomuzda özellikle 3 çok sevilen yaz meyvesinin bedeninizde nasıl mucizelere yol açtığını inceliyoruz. Hazırsanız bu mis gibi ve yedikçe bize mutluluk veren üç meyvenin ne olduğuna hep beraber göz atalım.
BİRİNCİ MUCİZE MEYVE: KARPUZ
Yaz mevsimi ve karpuz birbirinden ayıramayacağımız güzellikler. Karpuz kendisi, çekirdekleri ve kabuğuna yakın beyaz kısmıyla tamamen bir şifa deposudur. Karpuz cilde, kalp ve damarlara, özellikle prostat kanserine ve gözlere çok iyi gelir. Karpuzun içerisinde yer alan potasyum ve magnezyum miktarı, yüksek tansiyonun düşmesine destek olabiliyor. Bunun yanı sıra karpuzda bulunan karotenoidler arter duvarlarının ve damarlarının sertleşmesini de önleyerek kan basıncı, kan pıhtıları, felç, kalp krizi ve damar tıkanıklığı risklerini azaltmaya yardımcı olur. İçerdiği likopen isimli antioksidan kanser hücrelerini bloke eder ve vücudun savunma sistemi olan bağışıklık sistemini güçlendirir. Yine içerdiği yüksek C vitamini sayesinde vücutta kanser oluşumunu sağlayan serbest radikallerin oluşumunu engeller. Yapılan bilimsel çalışmalar, karpuzun özellikle prostat kanserine karşı koruyuculuğunu ortaya koyuyor. Yüksek su oranı ve saçları nemlendiren sebum üretiminde gerekli A vitamini içeriği sayesinde cildi daha canlı ve güzel gösterir. 150 gramında yaklaşık %15 ila 18 arası A vitamini bulunan karpuz, bu sayede göz sağlığını koruma konusunda oldukça iddialı. Karpuzun kabuğuna yakın beyaz kısmı da vücut için faydalıdır. Özellikle kalp ve damar sağlığını korumada etkili bir aminoasit olan sitrülin içerir. Sitrülin, kan basıncını ve LDL kolesterolü düşürmeye katkıda bulunur. Karpuz çekirdekleri de içinde bulunan “cucurbocitrin” adlı madde ile kan basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olur. Karpuz karbonhidrat içeriği sebebiyle aşırı yenildiğinde kan şekerini yükseltir. Protein yönünden zengin olan peynir ile tüketildiğinde hem kan şekerinin hızla yükselmesinin önüne geçilir hem de tatlı tuzlu dengesini oluşturduğu için tokluk hissi sağlar.
KARPUZ İLE İLGİLİ UYARILAR:
Karpuzun yüksek potasyum içeriğinden dolayı böbrek hastaları bu yaz meyvesini tüketmeden önce mutlaka doktora başvurmalılar. İnsülin direnci, hipoglisemi, diyabet hastalığı olan kişiler de karpuz tüketirken porsiyon kontrolüne çok dikkat etmeliler ve günde 2 dilimi (280 gr) aşmamalılar.
İKİNCİ MUCİZE MEYVE: KAYISI
Yaz mevsiminin en lezzetli meyvelerinden kayısının sağlığa müthiş faydaları olduğunu biliyor muydunuz? Kayısı ister yazın taze olarak ister diğer mevsimlerde kurutularak mutlaka her gün yememiz gereken meyvelerin başında geliyor. C, E, B6 ve A vitaminleri ile potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, demir, sodyum ve çinko gibi mineraller içeren kayısı kalp kaslarını güçlendirmeye, gözlerin daha iyi görmesine, bağırsaklara ve sindirim sistemine, kemik erimesine ve karaciğeri temizlemeye yardımcı olur. Kayısı, A vitamini ve beta-karoten bakımından zengindir. Bu bileşenler, göz sağlığını korur ve gece körlüğü gibi görme sorunlarını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca içeriğindeki lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar, gözleri yaşa bağlı makula dejenerasyonundan korur. Bu çok lezzetli meyve bağırsaklara ilaç gibi gelir. Yüksek lif içeriğiyle sindirim sistemini destekler ve kabızlığı önler. Özellikle kadınlarda büyük sorunlara neden olan osteoporoz yani kemik erimesine kayısı çok iyi gelir. İçeriğindeki kalsiyum, fosfor, demir ve magnezyum gibi mineraller kemik sağlığını korur ve osteoporoz riskini azaltır. Kayısı tüm bu faydalarına ek olarak kalp sağlığı için faydalı olan potasyum içerir. Potasyum, kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur, kalp kaslarını güçlendirir ve kalp ritmini korur. Ayrıca kayısının iyi geldiği bir diğer organ karaciğerdir. İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi İsmet Yılmaz, deney hayvanları üzerinde yaptığı iki yıl süren araştırmada Malatya’da yetiştirilen gün kurusu kayısılı yemin, deneklerin karaciğerlerinin yenilenmesine olumlu etkilediğini tespit etti. Yine aynı üniversiteden sitoloji ve embriyoloji ana bilim dalı öğretim üyesi ve sağlık bilimleri enstitüsü müdürü Prof. Dr. Ali Otlu, yaptıkları araştırmada, kayısının karaciğer hastalıklarına iyi geldiğini, karaciğer yağlanmasını azalttığını ve alkole bağlı zararları gidermeye yardımcı olduğunu bulduklarını söyledi.
Bu arada kuru kayısıdan ayrıca bahsetmemiz gerekli çünkü taze kayısıdan farklı olarak kuru kayısı içerdiği faydalı mikroorganizmalarla probiyotik gıda etkisine sahip olur. Probiyotik bakteriler besinlerle vücuda alınan ve belirli miktarda alındığında bağırsak florasını düzenleyen ve sağlığı olumlu yönde etkileyen canlı mikroorganizmalardır. Bunun yanı sıra kuru kayısı içeriğindeki fitokimyasal maddeler ile kanser hücresinin oluşmasını önler, var olan kanser hücresinin yayılmasını engeller. Kuru kayısının taze kayısıya göre vitamin ve mineral içeriği daha yoğundur. Özellikle demir, potasyum ve antioksidanlar açısından zengindir. Bunun yanı sıra kuru kayısı daha fazla lif içerdiği için kabızlık gibi sindirim sorunlarına karşı taze kayısıdan daha etkilidir.
KAYISI İLE İLGİLİ UYARILAR:
Kuru kayısı, yoğun kalorili ve şekerli bir meyvedir. Aşırı tüketimi kilo alımına ve kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara neden olabilir. Özellikle diyabet hastaları, kuru kayısı tüketiminde dikkatli olmalıdır. Bazı kuru kayısılar, raf ömrünü uzatmak ve rengini korumak için sülfür dioksit ile işlenir. Bu madde, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara veya astım semptomlarının kötüleşmesine neden olabilir. Kayısı, yüksek miktarda potasyum içerir. Böbrek hastalığı olan kişilerde aşırı potasyum alımı, kan potasyum seviyelerinin tehlikeli derecede yükselmesine yani hiperpotasemiye neden olabilir. Böbrek hastalığı olan kişiler kayısı tüketimini sınırlamalıdır. Kuru kayısı, yapışkan ve şekerli olduğu için dişlerde kalıntı bırakabilir ve bu da diş çürümesine neden olabilir. Kuru kayısı tükettikten sonra dişlerin fırçalanması veya ağzın çalkalanması gereklidir.
ÜÇÜNCÜ MUCİZE MEYVE: KİRAZ
Muhteşem tadıyla hemen hemen herkesin favori meyvesi olan kirazın sağlığa faydaları saymakla bitmiyor. Kiraz içerdiği C, B ve K vitaminleri, potasyum başta olmak üzere magnezyum, manganez, bakır mineralleriyle ve antosiyanin, flavonoid, fenolik asitlerle özellikle gut hastalığına, tansiyon yüksekliğine, uykusuzluğa ve başta migren olmak üzere baş ağrılarını geçirmeye yardımcı olur. Gut hastalığından şikâyet edenler mutlaka kiraz yemeli. Anti-inflamatuar özelliği ile eklem ağrılarına neden olan gut hastalığının tedavisine kiraz büyük destektir. Gut hastalığı kanda ürik asit seviyesinin yükselmesiyle tetiklenir. Bu meyvenin tüketilmesi, idrar söktürücü özelliği ile fazla ürik asidin böbreklerden atılmasını destekler. Böylece, eklemlerde ürik asidin kristalleşmesi engellenebilir ve eklem ödemlerini azaltmada yardımcı rol oynar. Yüksek tansiyon ise pek çok kişinin sorunu. Kiraz İçeriğinde bulunan antosiyaninler ve polifenollerle kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Potasyum açısından zengin olması vücutta fazla sodyumun atılmasına destek olur, böylece kalp-damar sağlığını destekler. Bunların yanı sıra kiraz ve özellikle vişne uykusuzluk sorunu çekenlere şifa olabilir. Kiraz ve vişne doğal olarak melatonin içerir. Melatonin, vücudun biyolojik saatini düzenleyerek uykuya geçişi kolaylaştırır. Melatonin seviyelerinin artırılması, uykuya dalmayı ve uyku kalitesini iyileştirebilir. Uyku kalitesini artırmak için özellikle vişne suyu tercih edilmeli. Günde iki kez 240 ml vişne suyu içmek rahatça uyumanıza yardımcı olacaktır.
KİRAZ İLE İLGİLİ UYARILAR:
Uzmanlar günde ortalama olarak 10-12 adet kiraz yemenin yeterli olduğu görüşündeler. Kiraz çok lezzetli olduğu için fazla yeme eğiliminde oluyoruz oysa bu miktarı geçmememiz lazım. Aşırı tüketiminde kiraz bağırsak hareketliliğini artırarak ishal yapabilir. Hatta kabızlık gibi sorunları olanlar genellikle kiraz sapı çayı içip rahatlama sağlayabilir. Potasyum içeriği kan sulandırıcı olduğu için kalp ve tansiyon sorunu olanlar daha dikkatli tüketmelidir. Bunun yanı sıra kiraz çekirdeklerini yutmamaya özen gösterin çünkü çekirdeklerinde bulunan hidrojen, siyanüre dönüşen amigdalin içerir. Bu durum tehlikeli olabilir.
BONUS: KİLO VERMEK İSTEYENLER KİRAZ SAPI ÇAYI İÇSİN!
Besin açısından zengin olan kirazın sapı kurutulup çay olarak içilebilir. Kiraz saplarını kendiniz kurutabilirsiniz veya aktardan satın alabilirsiniz. Kiraz sapı çayı içerisindeki besin değerleri ve bileşenler sayesinde metabolizma hızlandıran etkilerde bulunabilir. Vücuttaki ödemin atılmasını da desteklediğinden kilo vermek isteyenler kiraz sapı çayı içmeliler. Kan sulandırıcı ve idrar söktürücü etkileri bulunan kiraz sapı çayının günde en fazla bir bardak ile sınırlandırılması gerekir. Fazlası sağlık problemlerine neden olabilir.
