Karaciğer, karnınızın sağ tarafında göğüs kafesinizin hemen altında yer alan futbol topu büyüklüğünde bir organdır. Bu hayati öneme sahip organın doğru çalışmaması halinde bazı belirtiler ortaya çıkar. Bunları erkenden görüp fark etmek çok önemlidir. Ama dilerseniz ilk önce bu çok değerli organımızla ilgili bazı bilgilere göz atalım.
Karaciğerin görevi nedir?
1. Vücudun kan dolaşımından toksinleri uzaklaştırır. Kanı zararlı maddelerden arındırarak filtrelenmesine yardımcı olur.
2. İnce bağırsakta yağların sindirilmesine, parçalanmasına ve atıkların uzaklaştırılmasına yardımcı olan “safra” sıvısını üretir.
3. Albümin üretimi yapar. Albümin, kan dolaşımındaki sıvıların çevre dokulara sızmasını engelleyen bir proteindir.
4. Sağlıklı kan şekeri seviyelerini korur.
5. Kanın pıhtılaşmasını düzenler.
6. Sağlıklı amino asit seviyelerini korur. Proteinlerin üretimi amino asitlere bağlıdır.
7. A, D, E, K ve B12 gibi vitaminleri ve demir, bakır gibi mineralleri depolar.
8. Kanda glikoz olarak kullanılmak üzere karbonhidratların metabolizmasının düzenlenmesini ve depolanmasını sağlar.
9. Bağışıklık sisteminizi destekler ve bakterileri kan dolaşımından uzaklaştırarak enfeksiyonlarla mücadele eder.
İşte bütün bu görevler yüzünden karaciğer hayati bir öneme sahiptir.
Karaciğer hastalığı genel olarak karaciğerin işleyişinde hastalığa yol açan herhangi bir bozukluk olarak bilinir.
Bazı karaciğer hastalıkları doğası gereği kroniktir ve ilerleyen durumlarda karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
Karaciğerin bozulmasının nedenleri nelerdir?
Obezite
Çok alkol kullanımı
Uyuşturucu kullanımı geçmişi
Tip 2 Diyabet
Korunmasız cinsel ilişki
Dövmeler veya vücut piercingleri
Belli kimyasallara ve toksine maruz kalma
Başkalarının kan ve vücut sıvılarına maruz kalma
Ailede karaciğer hastalığı öyküsü
Şimdi bahsedeceğimiz belirtiler, karaciğer sorunlarını önceden fark edebilmek ve erken tedavi için oldukça önemlidir.
KARACİĞERİNİZDE SORUN OLDUĞUNU GÖSTEREN 7 BELİRTİ
1. Aşırı şiddetli karın ağrısı
Aşırı şiddetli karın ağrısı karaciğer hastalığının en tipik belirtilerindendir.
Fakat dikkat edin! Bu ağrı normal bir karın ağrısına benzemez ve neredeyse yerinizde durmanızı imkansız hale getirir.
Anatomide karın bölgesi genellikle 4 kadrana ayrılır.
Sağ üst kadranda şiddetli ağrı ve şişlik karaciğerinizin sıkıntıda olabileceğini gösterir.
Eğer karaciğeriniz hasar gördüyse veya iltihaplandıysa bu noktada belirgin bir ağrı hissedebilirsiniz.
2. Ciltte kaşınma
Muhtemelen birçoğumuz döküntü olmadıkça vücuttaki kaşıntıyı dikkate almayız.
Fakat dikkat edin! Karaciğer hastalığının en yaygın belirtilerinden biri kaşınan deridir.
Karaciğer hasarı sebebi ile kan dolaşımında safra ortaya çıkabilir.
Safra kanalı tıkandığında safra durgunlaşır ve kan dolaşımına geri akar.
Bu durum ise cilt altında birikmeye ve kaşıntıya neden olur.
Kaşıntınız el veya ayak gibi tek bir noktada olabileceği gibi vücudun her yerinde de olabilir.
3. Örümcek anjiyomları
Eğer derinizin altında görülen küçük ve örümceğe benzeyen kılcal damarlar fark ederseniz karaciğer hastalığı için kontrole gitmenizi öneririz.
Bu durum yüksek östrojen seviyelerinden kaynaklanır.
Yüksek östrojen seviyeleri karaciğerin düzgün çalışmadığının ve hormonlarınızı metabolize edemediğinin bir göstergesidir.
Bu damarlar genellikle yüz ve bacaklarda görülür.
4. Vücutta aşırı kanama ve morarma
Az önce de bahsettiğimiz gibi karaciğer kan pıhtılaşmasında oldukça önemlidir.
Eğer yaralanmalardan sonra kolayca kanama veya morarma yaşıyorsanız bu sağlıksız bir karaciğerin göstergesi olabilir.
Bu durumun sebebi kanınızı pıhtılaştırmak için ihtiyaç duyduğunuz proteinlerin artık yeterli miktarda üretilmemesidir.
5. Ciltte veya gözlerde sararma (sarılık)
Gözlerin ve cildin sararması kanda bilirübin birikmesi sebebiyle ortaya çıkar.
Bilirübin, kanda bulunan kırmızı-sarı renkte bir atıktır.
Kandaki aşırı bilirübin; iltihaplanma, karaciğer hücrelerindeki değişiklikler veya tıkalı safra kanallarından kaynaklanır.
Bunun dışında koyu renkte idrar ve hafif sarı renkte bir dışkınız varsa sarılık konusunda dikkat etmenizi öneririz.
6. İştahsızlık
Karaciğer hastalığı, zayıf sindirim sistemi ve kan dolaşımında toksinlerin artmasına neden olabilir.
Bu durum ise mide bulantısına yol açar ve iştahı azaltır.
Karaciğer problemleri açlığı kontrol eden iki hormon olan leptin ve ghrelin hormonunda bozulmalara yol açar.
7. Beyin fonksiyonlarında bozulmalar
Biraz önce bahsettiğimiz gibi karaciğerin görevlerinden biri kandaki toksinleri temizlemektir.
Eğer amonyak gibi toksinler vücuttan atılmazsa sinir sistemi etkilenebilir.
Bu durum ise beyin fonksiyonlarının azalmasına ve hafızanın zayıflamasına neden olur.
Karaciğer hastalığı hepatik ensefalopati adı verilen rahatsızlığa neden olur.
Bu, bazı şeyleri anlama yeteceğinizi bozabilir ve kafanızın karışmasına sebep olabilir.
Ne Zaman Hemen Doktora Gidilmelidir?
Eğer kalıcı belirtileriniz veya sizi endişelendiren semptomlarınız varsa doktordan randevu almanızı tavsiye ederiz.
Hareketsiz bırakacak kadar şiddetli karın ağrınız varsa da mutlaka ve mutlaka doktora gitmelisiniz.
Karaciğeri Korumak İçin Tavsiyeler:
1. Alkolden uzak durun. Eğer alkol kullanmak istiyorsanız çok ölçülü olmaya dikkat edin.
2. Cinsel ilişki sırasında mutlaka korunun. Prezervatif ve bunun gibi ürünleri kullanmayı ihmal etmeyin.
3. Dövme veya piercing yaptıracaksanız temizlik ve güvenlik konusunda seçici olun.
4. Uyuşturucu kullanım geçmişiniz varsa mutlaka yardım alın.
5. Hepatit virüsüne karşın mutlaka aşı olun.
6. Sürekli ilaç kullanmayın. İlaçları sadece gerektiğinde ve önerilen dozda alın. İlaç ve alkolü karıştırmayın.
7. Yiyeceklerinizi hazırlamadan önce mutlaka ellerinizi ve yiyecekleri yıkayın.
8. Kilonuzu kontrol altında tutun. Obezite karaciğer hastalığını tetikler.
9. Cildinizi koruyun. Zehirli kimyasallar veya böcek öldürücüler kullanırken mutlaka eldiven, maske ve şapka takın.
10. Başka bir ülkede seyahat ederken mutlaka suyu kapalı şişeden için.
