Oksijenli temiz kanın herhangi bir nedenden dolayı kalbe ulaşamaması sonucu kalp krizi meydana gelir. Eğer kan akışı hızlı bir şekilde yeniden sağlanamazsa kalbin kan ulaşmayan bölümündeki kaslar ölmeye başlar.
Kalp krizi çoğunlukla koroner kalp hastalığıyla ilintilidir. Koroner kalp hastalığı, plak adı verilen artık maddelerin kalp damarlarında birikmesi sonucu oluşur. Plakların oluşması yıllara yayılan bir süreçtir. Aşırı kilo, sigara tüketimi, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve hareketsiz bir yaşam tarzı kalp hastalıklarını tetikleyen başlıca unsurlardır.
Türkiye elli yaş altı kalp krizine bağlı ölümlerde Avrupa birincisi. Ülkemizde elli yaşın altında her beş kişiden biri kalp krizi geçiriyor. Bu nedenle kalp krizi ve kalp sağlığına ilişkin bilgi edinmek büyük önem taşıyor. Bu videoda kalp krizi hakkında en çok merak edilen soruları sizler için araştırdık.
1. Kalp krizi geçirdiğimi nasıl anlarım?
En önemli kural kalp krizi riskini hafife almamak ve durumu geçiştirmemektir. En ufak bir şüpheniz varsa bile hastaneye gitmeniz tavsiye edilir çünkü ölümler büyük oranda kalp krizinden sonraki bir saat içinde gerçekleşir.
Kalp krizi belirtileri şunlardır:
* Göğüs bölgenizde rahatsızlık hissi: Çoğu kalp krizinde göğüste rahatsızlık oluşur. Bu his bir kaç dakika sonra geçer gibi olabilir ama yeniden gelir. Göğüs bölgesinde baskı, doluluk veya acı şeklinde hissettirir.
* Üst beden rahatsızlığı: sırt, boyun, çene, karın, bir veya her iki kolda birden acı hissedilir.
* Nefes darlığı: Bu belirtiye göğüs rahatsızlığı eşlik edebilir veya etmeyebilir.
* Diğer belirtiler: Normalde yaşamadığınız türde belirtilere dikkat edin. Örneğin soğuk ter dökme, baş dönmesi, aşırı yorgunluk ve çaresizlik hissi. Bu hisler özellikle kadınlarda daha yaygın görülmektedir.
2. Kalp krizi geçiriyorsam göğsüme bir fil oturmuş gibi hissetmem lazım, değil mi?
Sanılanın aksine her kalp krizi bu belirtiyi göstermeyebilir. Kriz sırasında kalp kasları düzgün çalışmaz ve kas hücreleri ölmeye başlar. Bu durum göğüs ağrısına neden olsa da özellikle kadınlarda her zaman şiddetli biçimde hissedilmeyebilir. Çoğu kalp krizi hafif ağrı ve huzursuzluk hisleri eşliğinde yavaş yavaş oluşur.
3. Kalp krizi riski günün belirli saatlerinde artar mı?
Kalp krizi her an olabilir ama günün erken saatlerinde daha sık olduğu görülmüştür. Sabah 6 ile öğlen arası kalp krizi geçirme oranı diğer saatlere göre %40 dah fazladır.
4. Kalp krizi anında neler yapılır?
Öncelikle hemen ambulans çağırın ve sakin olun. Ağzınıza bir aspirin tableti atarak yavaşça çiğneyin. İlk belirtileri gördüğünüz andan itibaren yarım saat içinde alınan aspirin çok etkilidir. Aspirin, kalp krizine neden olan kan pıhtısınının büyümesini baskılayacak ve kalp krizinin vereceği zararı en aza indirecektir. Sonra yanınızdakilere durumunuzu anlatın. Eğer yalnızsanız önce sağlık görevlilerinin size ulaşabilmesi için evin kapısını açık bırakın. Ardından size destek olabilecek birini arayın.
Dikkat: Şu hallerde aspirin kullanılmaması tavsiye edilir. Eğer;
* Felç şüphesi varsa
* Mide ülseri varsa
* Astım sorunu varsa
* Aspirin alerjisi varsa;
* Yakın zamanda beyin kanamasından dolayı felç geçirildiyse;
aspirin kullanmaktan kaçınılmalıdır.
5. Hastaneye gidince beni neler bekliyor?
Hastaneye gidince sizi iki adet test bekliyor. EKG testi ve kan testi.
Öncelikle bir kalp monitörüne bağlanacaksınız. Oksijen, serum ve ağrı kesici verilirken EKG testi ile kalp ritminiz ölçülür. Testte düzensiz kalp ritmi çıkması kalp krizi geçirildiğini gösterir. Ardından kan testine geçilir. Kan testinde troponin adlı enzimin seviyesi ölçülür. Troponin kalp kasları hasar gördüğünde kana karışan bir enzimdir.
Durumunuzu değerlendiren doktor en uygun tedaviyi bulana kadar hastanede kalmanıza karar verebilir.
6. Beni nasıl bir operasyon bekliyor?
Hastaneye ulaştığınızda doktorlar koroner anjiyoplasti yöntemiyle damarlarınızı açma yoluna gidebilir. Bu prosedürde ucunda balon olan ince bir tüple kasık damarından girilerek damar açılır. Damarı açmak için balon şişirilir. Uygun görüldüğü takdirde damarı açık tutmak için stent adı verilen metal bir yay yerleştirilebilir.
7. Kalp krizi sonrası spor yapabilir miyim?
Spor yapmak genelde ikinci bir kalp krizi geçirme riskinizi azaltır. Ama öncelikle dokturunuza danışarak güvenli bir egzersiz programı belirlemeniz iyi olur. Doktorunuz yürüyüş, hafif tempolu koşu, bisiklet veya yüzme gibi kalp kaslarını güçlendiren bir egzersiz önerebilir. Doktor onayı olmaksızın spora başlamamanız yerinde olur.
8. Kalp krizi sonrası cinsel hayatıma devam edebilir miyim?
Doktorunuz spor yapmanıza izin verdikten sonra cinsel hayatınıza devam edebilirsiniz. Çoğu kişi kalp krizi sonrası iki ila üç hafta sonra cinsel yaşamına devam etmektedir. Ama öncelikle doktorunuza danışmalı, göğüs ağrısı ve kalp çarpıntısı yaşamanız halinde bunu bildirmelisiniz.
