Potasyum nedir?
Potasyum, hücrelerinizin doğru şekilde çalışmasına yardımcı olan bir mineraldir. Hücrelerinizin işlerini yapmasını sağlayan elektriği üretmenize yardımcı olur. Sinirlerin ve kalp kaslarının doğru çalışması için yeterli miktarda alındığına emin olunmalıdır.
Potasyum Eksiliğinin Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?
Potasyum eksikliği yanlış ve yetersiz beslenmeden ve zararlı yiyecekler tüketmekten kaynaklanır. Ayrıca, şiddetli kusma veya ishaliniz varsa, idrar söktürücü veya müshilleri aşırı kullanıyorsanız veya alkol tüketiminiz çok fazlaysa potasyum eksikliği diğer adıyla hipokalemi ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Potasyum eksikliğinin belirtilerine bakmadan önce tam bir teşhis konması için kan testi yapılmasının gerekli olduğunu hatırlatmak isteriz. Potasyumun seviyesi 3,5 mmol/L (milimol) altına düştüğünde hipokalemi tanısı konur.
Şimdi potasyum eksikliğinin belirtilerine hep beraber göz atalım:
1- Kas Ağrıları ve Aşırı Yorgunluk: Potasyum eksikliğinin ilk belirtisi kas ağrıları, kramplar ve anormal derecede yorgunluktur. Bu yorgunluk sadece kol ve bacaklarınızı değil, solunum ve sindirim sistemi kaslarınızı da etkiler.
2- Kalp Ritminde Bozukluk: Tıpta ‘aritmi’ denilen kalp atımında düzensizlikler potasyum eksikliğinde ortaya çıkabilir. Aritminin farklı türleri vardır. Bazıları kalbin çok hızlı atmasına neden olurken, bazıları da kalbin yavaş atmasına neden olur.
3- Yüksek Tansiyon: Potasyum damarlarda plakaların oluşumunu engelliyor. Kan basıncı da bu sayede sağlıklı seviyelerde kalıyor. Ama durum potasyum eksikliği olunca kan, sağlıklı bir şekilde akacak ortamı bulamayabiliyor ve bu durum da kendini ilk olarak yüksek tansiyon sorunu olarak gösteriyor.
4- Kramplar ve Kas Zayıflaması: Kaslarda zayıflama, karıncalanma hissi ve kramplar potasyum düşüklüğü belirtileri olabilir.
5- Kabızlık Sorunu: Potasyum eksikliğinin en yaygın belirtilerinden biri de kabızlıktır. Bu mineral sindirim ve boşaltım sistemlerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasına destek verir ve eksikliğinde bu denge bozulur.
6- Cilt Sağlığında Bozulmalar ve Saç Dökülmesi: Kanın damarlarda rahatça ve sağlıklı bir şekilde dolaşmasını sağlayan potasyum eksildiğinde saç dökülmeleri, sivilceler gibi farklı sorunlar oluşabiliyor.
Potasyum Fazlalığı: Potasyumun eksikliği kadar fazlalığı da büyük bir sorun oluşturabilir. Hiperkalemi adı verilen potasyum fazlalığı çoğu zaman Böbreklerin iyi çalışmamasından kaynaklanır. Böbrekleri iyi çalışamayınca vücuttaki fazla potasyum idrarla atılamaz ve kandaki potasyum yükselir. Bazen böbrekler normal çalışsa bile potasyumun atılmasını önleyen ilaçlar da bazen aynı sonucu doğurabilir. Bu nedenle yüksek tansiyon tedavisinde çok yaygın olarak kullanılan bazı ilaçların kandaki potasyum seviyesi ölçülerek verilmesi gerekir. Çoğu zaman potasyum yüksekliğinin ilk belirtisi kalbin çok yavaş ya da çok hızlı atmasıdır. Gidişat zamanında fark edilmezse ölüme kadar giden sonuçları olabilir. Kandaki potasyum miktarı 5,1 milimolden fazlaysa hemen önlem alınması gerekir. Potasyum yüksekliği bazı ilaçlarla, diyalizle ve lavman yaparak tedavi edilir.
POTASYUMU YÜKSEK MİKTARDA İÇEREN GIDALAR HANGİLERİDİR?
1- Kuru erik: Potasyumdan zengin meyvedir. 100 gramı yaklaşık 732 mg potasyum içerir.
2- Ispanak: 100 gr ıspanak ortalama 558 mg potasyum içerir.
3- Patates: 100 gr.lık patates yaklaşık 535 mg potasyum içerir. Özellikle kabukları önemli potasyum seviyelerine sahiptir.
4- Avokado: 100 gr.lık avokado ortalama 485 mg potasyum içerir.
5- Muz: Bolca potasyum içeren muz kalp sağlığı için oldukça faydalıdır. Bir orta boy muz yaklaşık 422 mg potasyum içerir.
6- Domates: Orta boy domates yaklaşık 292, bir bardak domates püresi 1.065, bir bardak domates salçası 2.455 mg potasyum içerir.
7- Kuru Fasulye: Çok yüksek oranda potasyum içeren fasulye, diyabet ve kalp hastalığı riskinizi de düşürüyor. 1 fincan pişirilmiş kuru fasulyede 1.004 miligram potasyum bulunmaktadır.
8- Brokoli: Bir fincan pişirilmiş brokolide 384 miligram potasyum bulunur.
9- Bezelye: Bezelye de potasyum yönünden zengin bir gıdadır. 1 fincan pişirilmiş bezelyede 384 miligram potasyum bulunmaktadır.
Sonuç olarak potasyum hücrelerde sıvı elektrolit dengesi, hücrenin görevlerini yerine getirmesini, kasların ve sinirlerin düzgün çalışmasını sağlayan temel bir mineraldir. Ne azlığı ne de fazlalığı iyi sonuçlar doğurur. Bu sebeple kandaki seviyesi tespit edilerek ona göre bir beslenme düzeni benimsenmelidir.
Kaynakça:
-
https://aysetugbasengel.com/potasyum-yuksekligi-eksikligi-belirtileri-tedavisi/
-
https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/prof-dr-e-murat-tuzcu/potasyumun-azi-da-cogu-da-tehlikeli-1726788
-
https://onedio.com/haber/kaslariniza-kuvvet-bobrek-taslariniza-care-olacak-bol-bol-potasyum-iceren-16-besin-791690
-
https://www.medikalakademi.com.tr/potasyum-nedir-hangi-yiyeceklerde-bulunur-ve-sagliga-faydalari-nelerdir/#potasyum-yuksekligi-hiperkalemi-nedir
-
https://www.e-psikiyatri.com/neden-potasyuma-ihtiyac-var-potasyum-nasil-alinir
-
https://sagligabiradim.com/potasyum-eksikliginin-4-belirtisi/
-
https://www.healthline.com/nutrition/potassium-deficiency-symptoms#section2
-
https://www.insider.com/what-causes-potassium-deficiency