Sağlıklı ve dengeli beslenmenin kilo vermede ne kadar etkili olduğu bilinen bir gerçek. Peki yemek zamanlarının da kilo vermede etkili olduğunu biliyor muydunuz?
Farklı zamanlarda yenen öğünler farklı etkilere neden olabilir. Bedenimiz yaklaşık 24 saatte bir başa dönen biyolojik bir saate sahiptir. Sirkadiyan döngüsü denilen bu saat bedenin belirli bir program dahilinde davranmasına yol açar. Bedenimiz bu programa uygun bir yemek ve uyku düzeni belirler. Bilimsel araştırmalar biyolojik saatimizle yemek alışkanlıklarımız arasında önemli bir bağlantı olduğunu keşfetmiştir.
Bir gıda takviyesi firmasının yaptığı ankette katılımcıların çoğunluğu öğün atladıklarında kilo vermenin çok zor olduğunu belirtmişlerdir. Diyet yapan kişilerin bir çoğu öğün atladıklarında daha fazla kilo vereceklerine dair bir yanılgıya düşerler. Halbuki bu büyük bir yanılgıdır.
Bedeniniz yeterli besini alamadığında enerjiyi saklama eğilimine girer ve yağları tutmaya çalışır. Öğün atlandığında başta kilo verilse bile daha fazla yeme arzusu oluşacak ve bu da daha çok kilo alımına neden olacaktır. Sağlıklı atıştırmalıklarla desteklenen günde üç öğün yemek kilo vermenin ve bu kiloları sonradan geri almamanın esas yöntemidir.
O halde ne zaman yemeli?
Bu konuda çeşitli araştırma verileri mevcut. Örneğin bir araştırmada öğle yemeğini saat 3:00’den sonra yiyenlerin daha erken yiyenlere göre kilo vermede güçlük çektiği görülmüş. Akşamları ise erken yenen bir yemek sonrası gece boyunca yemek yemeyi durdurmak yağ yakımını büyük ölçüde hızlandırıyor.
Sabah kahvaltısını saat 6 ile 7 arasında yapmak ise toplam kalori alımını ortalama 244 kalori azaltıyor. Yalnız kahvaltının sağlıklı bir öğün olduğunu düşünerek fazla yemek de doğru değil. Araştırmalarda kahvaltıda çok kalori alan kişilerin gün içindeki kalori alımlarının çoğu zaman sabit kaldığını gösteriyor. Besleyici değeri yüksek ama kalori açısından orta seviyede bir kahvaltı kilo verme açısından en sağlıklı kahvaltı olarak görülüyor.
Yemek yerken zamanlama neden önemli?
Bedenin biyoritmi ile kilo verme arasında önemli bir bağlantı vardır. Her gün belirli bir zamanda yediğimiz öğünler beden saatini ayarlar. Bu saatin ayarlarını değiştirmek istersek bedene yeni düzene adapte olabilmesi için birkaç gün vermek gerekir. Beden 3 ile 5 saat arası periyotlarda acıkır. Ama aynı zamanda kendisine verilen yemek zamanlarına da uyum sağlar. Diyet yapan kişiler bu adaptasyon becerisini kendilerine fayda sağlayacak biçimde kullanabilirler.
Örneğin yemek miktarını değil sadece zamanını değiştirerek yağ yakımı arttırılabilir. Bir araştırmada obez kadınların yoğun akşam yemeklerinde aldıkları kalorileri sabaha kaydırarak kilo verdikleri görülmüştür. Bu kadınların metabolizma hızları da eskisine göre hızlanmıştır.
Neden gece atıştırmak istiyoruz?
Düzensiz yemek ve uyku saatleri nedeniyle bedenin biyolojik saati bozulduğunda yanlış zamanlarda yeme arzusu oluşur ve bu da kilo almayla sonuçlanır. Özellikle gece geç yatan kişiler daha fazla hazır gıda ve şekerli içecek tüketmeye meyilli olmaktadır. Bu kişiler ayrıca ertesi gün daha büyük miktarlarda yeme arzusu duyarlar. Akşam 20:00’den sonra alınan tüm kaloriler kilo almaya yol açar.