Öksürüğün solunum yolunuzu ya da boğazınızı rahatsız eden bir duruma karşı vücudunuzun verdiği doğal bir refleks olduğunu biliyor muydunuz? Bu çok yaygın refleks aslında akciğerleri ve solunum yollarını korumak ve temizlemek için çok gereklidir. Bu doğal refleks uzun bir süre geçmez ve devam ederse rahatsız edici bir hal alır. Rahatsız etmesinin yanı sıra 1 aydan fazla süren ve bir türlü geçmeyen öksürük bazı çok önemli hastalıkların ilk belirtisi de olabilir. Bu yüzden önemsiz diyerek göz ardı edilmemesi ve ardındaki nedenin araştırılması gerekir. Bu videomuzda özellikle 1 aydan fazla süren kronik öksürüğün tehlikeli olabilecek nedenlerine ve korunma yöntemlerine odaklanacağız. Hazırsanız bu önemli bilgileri paylaşmaya başlayalım.
1- İŞTAH KAYBI, HALSİZLİK VE GÖĞÜS AĞRISIYLA BERABER UZUN SÜREN ÖKSÜRÜK VARSA:
Başlıktaki belirtiler akciğer kanserinin ilk belirtilerindendir. Bu belirtileri fark ederseniz hemen doktora görünmelisiniz çünkü erken teşhis tüm kanserlerde hayati önem taşıyor. İnatçı ve geçmeyen öksürüğe göğüs ağrısı, kanlı balgam, nefes darlığı ve halsizlik eşlik ediyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora gitmelisiniz. Akciğer kanserinde öksürük başta kurudur yani balgam gelmeyebilir. Spazm şeklinde olan bu öksürükte sanki sürekli boğazınızı temizlemek ister gibi bir his oluşur. Daha ileride bu öksürük ıslak öksürüğe yani balgamlı öksürüğe dönüşür. Akciğer kanseri hastalarının dörtte birinde hastalık hiçbir belirti göstermeden sinsice ilerleyebiliyor. Bu sebeple rutin olarak akciğer kontrolleri yaptırmayı da alışkanlık haline getirin. Erken teşhis edilirse tedavinin başarı şansı oldukça yüksektir; lütfen bunu aklınızda tutun.
2- HAREKETLE BİRLİKTE ORTAYA ÇIKAN NEFES DARLIĞI VE HIRILTILI NEFES ALMAYA ÖKSÜRÜK EŞLİK EDİYORSA:
Başlıktaki belirtiler KOAH yani kronik obstrüktif akciğer hastalığının belirtileridir. Bu hastalığa yakalananların %80-85’i sigara içenlerdir. KOAH hastalığının en sık görülen belirtileri öksürük, balgam, hareketle birlikte ortaya çıkan nefes darlığı ve hırıltılı nefestir. Eğer öksürüğünüz çoğunlukla sabahları tutuyorsa ve az da olsa bir miktar balgam çıkıyorsa bu KOAH hastalığının ilk evresi olabilir. Eğer bu durumla birlikte sigara da içiyorsanız bunu normal karşılamak yerine hemen bir doktora görünmenizde fayda vardır. Ayrıca geçmeyen bu sabah öksürüklerinin yanı sıra özellikle yine sabah saatlerinde uyku sersemliğiniz fazlaysa dikkatli olmalısınız. Uyku apnesi KOAH hastalığıyla beraber zaman zaman ortaya çıkan bir durumdur. Tedavisi mümkün olan uyku apnesi için de kontrol edilmeniz gerekiyor olabilir.
3- SIRTTA VE BOĞAZDA YANMA, AĞIZDA ACI TAT İLE BİRLİKTE GEÇMEYEN ÖKSÜRÜK VARSA:
Başlıktaki belirtiler sizde Gastroözofageal reflü hastalığı yani GERD olduğunu gösterir. Bu belirtilere ek olarak boğazda bir şey takılı kalmış gibi hissetme, yutkunma güçlüğü ve özellikle bir şeyler yedikten sonra midenin üst kısmı ve göğüste yanma ve ekşime hisleri oluşur. Mide asidinin yemek borusuna geri akması sonucu boğaz tahriş olduğu için kronik öksürük oluşabilir. Öksürük şikâyeti yemek yedikten sonra öne eğildiğinizde ve gece yattığınızda artıyorsa GERD hastalığına yakalanmış olmanız yüksek ihtimaldir. Öksürük haricinde sürekli boğazınızı temizleme ihtiyacı da duyabilirsiniz. Bunlara ek olarak boğaza ve çeneye yayılan göğüs ağrısı da yaşanabilir ve bu çoğunlukla kalp krizi ile karıştırılır. GERD için tedavi yöntemleri vardır ve çok da etkilidir. Bunlar diyet ve yaşam değişikliği içeren önlemlerin haricinde ilaç tedavisi, endoskopik tedaviler ve cerrahi müdahaledir. Öksürüğü de hafifletmek için boğazı yatıştıran ve öksürüğe iyi gelen pastiller, içine limon suyu katılmış ılık su , içine bir tutam bal karıştırılmış zencefil çayı ve hava nemlendiricili odada uyku tavsiye edilmektedir.
4- BOĞAZ AĞRISI, BOĞAZDA GICIKLANMA HİSSİ, BURUN AKINTISI, BULANTI VE KUSMA İLE BİRLİKTE GEÇMEYEN ÖKSÜRÜK:
Başlıkta saydığımız belirtiler sizde geniz akıntısı olduğunu gösterir. Geniz akıntısı normalde herkeste bulunur ve buruna giren yabancı maddelerin temizlenmesi için gereklidir. Ancak geniz akıntısı zaman zaman öksürüğe neden olur ve rahatsızlık verebilir. Bunun nedeni akıntının miktarındaki artış ve kıvamındaki koyulaşma ve yoğunlaşmadır. Mevsim geçişleri, ısı değişimleri, az su içilmesi, sigara kullanımı, burun içi ve sinüs sorunları, bazı ilaçların kullanımı ve hormonal durumlar geniz akıntısını tetikleyen faktörlerdir. Geniz akıntısı öksürüğün yanı sıra burun tıkanıklığı, hapşırma, yüz bölgesinde dolgunluk hissi ve baş ağrısı gibi belirtiler de gösterebilir. Geniz akıntısı bazen farenjit, kulak iltihaplanmaları, bronşit ve astım gibi hastalıkları da tetikleyebilir. Geniz akıntısı zaman zaman reflü hastalığıyla karıştırılabilir. Bu yüzden burundan yapılan endoskopik muayene ile net bir şekilde teşhis edilmesinde fayda vardır.
5- TANSİYON İLACI KULLANIYORSANIZ VE GICIK ŞEKLİNDE KURU BİR ÖKSÜRÜĞÜNÜZ VARSA:
Başlıkta dediğimiz gibi bazı tansiyon ilaçlarının yan etkisi kuru ve geçmeyen öksürüktür. Öksürüğünüzden tansiyon ilacının sorumlu olup olmadığını anlamak için üzerinde ACE inhibitörü yazıp yazmadığına dikkat edin. Yazıyorsa ve kuru öksürük devam ediyorsa ilacınızın doktor tarafından değiştirilmesiyle birlikte birkaç gün içinde öksürüğünüzden kurtulabilirsiniz. Bir uyarı daha yapalım. Uzun süredir kullandığınız tansiyon ilacınız ilk 2 yıl öksürük şikayetine neden olmazken 3. yılda birden bu şikayetlere neden olabilir. Yani uzun süre aynı ilacı kullanıyor olmanız halinde bile öksürük oluşabilir. Tansiyon ilaçlarının öksürük dışında halsizlik, yorgunluk, sık idrara çıkma, ayakta şişme ve kalp hızında yavaşlama gibi etkileri de olabiliyor. Bu sebeple doktorunuzla iletişimde olup size en az yan etki gösteren tansiyon ilacını kullanmanızda yarar vardır.
Öksürük uzun sürüyorsa hafife alınmaması gereken bir belirtidir. Mutlaka ardından yatan nedeni bularak tedavi edilmesi gerekir. Öksürük var diye birden öksürük şurubuna sarılmak doğru değildir. Özellikle yakın zamanda grip geçirdiyseniz sıvı alımını artırarak mukusun yumuşatılması en önemli tedbir olacaktır. Grip sonrası öksürük için ıhlamur çayı içmenizi tavsiye ederiz. Günde 3 bardak kadar içebilirsiniz. Ayrıca şimdi vereceğimiz tarif te öksürüğünüzün kesilmesinde çok faydalı olacaktır.
GRİP SONRASI DEVAM EDEN ÖKSÜRÜK İÇİN ÇAY TARİFİ:
6 bardak suya; 1 çay kaşığı nane, 1 çay kaşığı kekik, 3 tane papatya çiçeği, 1 çorba kaşığı ıhlamur koyup 10 dakika kaynatın, sıcak olarak günde birkaç bardak için. Öksürük şikayetinizdeki azalmayı birkaç gün içinde göreceksiniz.
KAYNAKÇA:
-
https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/akciger-kanseri#akciger-kanseri-belirtileri-nelerdir
-
https://www.webmd.com/lung-cancer/lung-cancer-cough
-
https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/akciger-kanseri/
-
https://hisarhospital.com/uzun-sureli-sigara-kullanimi-koaha-neden-olabiliyor/
-
https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/koah-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir#:~:text=KOAH’%C4%B1n%20ba%C5%9Fl%C4%B1ca%20belirtileri%20%C3%B6ks%C3%BCr%C3%BCk,bir%20sonucu%20olarak%20kabul%20edebilmektedirler.
-
https://basarihastanesi.com/makale/kronik-oksuruk-nedenleri-tani-tedavisi/
-
http://www.yeditepehastanesi.com.tr/gastroozofageal-reflu-hastaligi-nedir
8.
-
https://www.everydayhealth.com/copd/signs-your-copd-getting-worse/
-
https://www.ismailyaman.com/gastroozofageal-reflu-hastaligi/
-
https://atillasengor.net/s/geniz-akintisi
-
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/oksuruge-ne-iyi-gelir#geniz-akintisi-oksuruk-yapar-mi
-
https://www.doktormurat.net/makale/636/tansiyon-ilaclari-ve-yan-tesirleri
-
https://www.milliyet.com.tr/pembenar/oksuruk-deyip-gecmemeli-1055855
